Biomarkers, het dashboard van je lichaam.
Heb je ooit van ‘biomarkers’ gehoord? Deze term zwerft regelmatig rond in gezondheidskringen, maar wat betekenen ze nu echt voor de moderne man? Mankragt.nl legt uit wat biomarkers inhouden en waarom ze cruciaal zijn voor jouw welzijn.
Laten we dit verhelderen met een alledaags voorbeeld. Wanneer de bladeren van een plant geel worden, geven ze aan dat er iets mis is, misschien heeft het water nodig of is het ziek. Dit signaal – die gele bladeren – kun je zien als een ‘biomarker’. Onze lichamen communiceren op dezelfde manier. Neem glucose: als deze waarde te hoog is in ons bloed, waarschuwt het ons voor een potentieel risico op diabetes. Biomarkers kunnen dus variëren van moleculen en enzymen tot specifieke cellen.
Je vindt biomarkers niet alleen in bloed maar ook in andere lichaamsvloeistoffen zoals urine. Hun voornaamste rol? Een duidelijke, meetbare indicatie geven van jouw gezondheidsstatus.
Het nut van het monitoren van biomarkers
Deze vraag komt een beetje overeen met waarom je regelmatig het oliepeil van je auto moet checken (tenzij je elektrisch rijdt natuurlijk) en op je dashboard moet kijken naar bijvoorbeeld de olie temperatuur. Biomarkers geven een beeld van je gezondheid, en dus is het verstandig ze regelmatig te laten controleren. Op basis van de biomarkers die op dat moment voor jou van belang zijn, kun je actie ondernemen rondom je lifestyle, voeding etc.
Niet alleen als je al ziek bent!
Het is een mythe dat alleen diegenen die zich ziek voelen hun biomarkers moeten checken. Of je nu streeft naar topfitheid of gewoon je algehele gezondheid wilt boosten, inzicht in je biomarkers is de sleutel.
Biomarkers: onderzoek van je bloedwaarden of speeksel.
Door bloedtests kun je gericht zoeken naar specifieke biomarkers. Deze tests geven kwantitatieve data over hormonen, voedingsstoffen, ontstekingsindicatoren en nog veel meer. Met deze resultaten kun je:
- Afwijkingen identificeren
Detecteer ongewone waarden die kunnen wijzen op ziekten of tekorten. - Risico’s inschatten
Begrijp je potentieel voor bepaalde gezondheidsaandoeningen, zoals door cholesterolwaarden te meten voor het risico op hartkwalen. - Behandeleffecten beoordelen
Meet vóór en na een behandeling om de effectiviteit ervan te bepalen. - Jouw gezondheid in de gaten houden
Door je biomarkers regelmatig te controleren, kun je preventieve stappen zetten om mogelijke gezondheidsuitdagingen aan te pakken.
Wat zijn belangrijke biomarkers voor mannen?
Biomarkers zijn indicatoren van bepaalde biologische toestanden of aandoeningen. Voor mannen, vooral naarmate ze ouder worden, zijn er bepaalde biomarkers die bijzonder relevant zijn vanwege hun associatie met gezondheidsaandoeningen die vaak bij mannen voorkomen. Hier zijn enkele belangrijke biomarkers voor mannen:
1. Testosteron
Dit is het primaire mannelijke geslachtshormoon dat verantwoordelijk is voor de ontwikkeling van mannelijke geslachtskenmerken. Lage niveaus kunnen wijzen op hypogonadisme of andere gezondheidsproblemen.
2. Prostaatspecifiek antigeen (PSA)
Verhoogde PSA-waarden kunnen wijzen op prostaatproblemen, waaronder prostaatkanker.
3. Cholesterol (LDL, HDL, totaal cholesterol)
Essentieel voor het evalueren van het risico op hartaandoeningen.
4. Triglyceriden
Hoge niveaus kunnen wijzen op een verhoogd risico op hartziekten.
5. Bloedsuiker (Glucose)
Verhoogde bloedglucosewaarden kunnen duiden op diabetes.
6. Bloeddruk
Hoge bloeddruk (hypertensie) verhoogt het risico op hartaandoeningen en beroertes.
7. C-reactief proteïne (CRP)
Een marker voor ontsteking in het lichaam, kan een risico op hartziekten aangeven.
8. Hemoglobine A1c
Geeft de gemiddelde bloedsuikerspiegel van de afgelopen 2-3 maanden weer. Belangrijk voor het beheersen en diagnosticeren van diabetes.
9. Leverenzymen (bijv. ALT, AST)
Deze kunnen informatie geven over de gezondheid van de lever.
10. Nierfunctietests (bijv. Creatinine)
Geeft aan hoe goed de nieren werken.
11. Vitamine D
Veel mannen hebben een tekort aan deze belangrijke vitamine, wat kan bijdragen aan een verscheidenheid aan gezondheidsproblemen.
12. Homocysteïne
Een verhoogd niveau kan een risicofactor zijn voor hartziekten.
13. DHEA
Een hormoon geproduceerd door de bijnieren, waarvan de niveaus afnemen met de leeftijd en dat verband houdt met veroudering en chronische ziekten.
14. Schildklierfunctie (TSH, T3, T4)
Schildklieraandoeningen kunnen invloed hebben op energieniveaus, metabolisme en meer.
Deze biomarkers geven een uitgebreid beeld van de algemene gezondheidstoestand van een man en kunnen vroegtijdige tekenen van veel voorkomende aandoeningen onthullen. Het is belangrijk op te merken dat één enkele biomarker op zichzelf niet noodzakelijk indicatief is voor een specifieke aandoening. Een combinatie van tests, klinische evaluatie en beoordeling van symptomen is vaak nodig voor een nauwkeurige diagnose.
Hoe vaak moet je controleren?
Dit hangt echt af van je individuele doelen. Het kan zijn dat je simpelweg een gezondheidsfoto wilt of dat je als gedreven sporter de optimale balans van voeding en supplementen nastreeft. Ongeacht het doel, kennis van je biomarkers biedt een roadmap voor jouw welzijn.